Truyền thông báo chí và cộng đồng mạng XH OFFB phản ứng mạnh mẽ với phát biểu của Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đường sắt Hà Nội (Hanoi Metro) hôm 13/12, ông Vũ Hồng Trường cho biết, sắp tới, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông sẽ có thêm những tình huống diễn tập sự cố bất ngờ, không báo trước cho hành khách.
Khi vấn đề đặt ra trên MXH OFFB về cơ sở pháp lý của phát biểu này, những thành viên hiểu biết đã tham gia ý kiến rằng, ngay cả diễn tập phòng cháy chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn, lực lượng chức năng cũng phải có lịch và thông báo trước. Vì vậy, việc đoàn tàu tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông gặp sự cố vào ngày 7/12 rồi sau đó thông tin lại rằng, đây chỉ là diễn tập là “vụng chèo khéo chống”.
Một số thành viên lại thắc mắc không rõ pháp luật có cho phép “dùng” người dân để diễn tập không báo trước hay không? Trong trường hợp diễn tập rồi xảy ra sự cố ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản của người dân thì ai sẽ chịu trách nhiệm?
Ông Quốc Bình Nguyễn, Tổng quản MXH OFFB nêu quan điểm rõ ràng, hành khách mua vé đi tàu điện Metro khi đã vận hành thương mại chính thức tức là đã nhận một cam kết cung cấp dịch vụ vận chuyển đúng giờ và an toàn, đến nơi đến chốn rõ ràng, thông qua tấm vé đã được trả tiền thanh toán. Hai bên là đối tác trong mối quan hệ khách hàng và bên cung ứng dịch vụ. Vì vậy việc ép hành khách tham gia diễn tập sự cố là trái quy định phép tắc.
Hành khách đi tàu điện Cát Linh Hà Đông gồm có người già, phụ nữ và trẻ em
Luật Bảo vệ Quyền lợi người tiêu dùng cấm hành vi: “Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ che giấu, cung cấp thông tin không đầy đủ, sai lệch, không chính xác về dịch vụ cung cấp làm ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng”.
Chúng tôi không đồng ý tham gia các diễn tập thử nghiệm sự cố mà không báo trước khi đi tàu Cát Linh Hà Đông của công ty Hanoi Metro – Q Bình Nguyễn
Luật sư Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty Luật ANVI, cho biết, trong một số lĩnh vực, pháp luật có những quy định về việc diễn tập để ứng phó với nguy cơ sự cố, tai nạn xảy ra.
Cụ thể, việc diễn tập cấp cứu trong hoạt động y tế, hay phòng cháy, chữa cháy, đều phải dựa trên các quy định rất cụ thể về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, cách thức triển khai theo phương án được phê duyệt và đặc biệt là những việc ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng và sinh hoạt của người dân thì luôn phải được thông báo trước.
Vấn đề đặt ra xin ý kiến và quan điểm của thành viên OFFB
Chưa có quy định nào trong Luật Đường sắt năm 2017 cũng như các nghị định, thông tư đề cập đến việc diễn tập mà “diễn viên” là những hành khách bất đắc dĩ. Thậm chí cũng chưa thấy có luật quy định nào về việc diễn tập trong hoạt động giao thông đường bộ, đường thủy, đường biển, hàng không và kể cả đối với hệ thống đường sắt quốc gia.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư TPHCM, thì nêu quan điểm: “Không thể lấy tính mạng của người dân ra để diễn tập được. Pháp luật hiện hành chưa cho phép cơ quan chức năng được diễn tập các sự cố bất ngờ mà không báo trước cho người dân. Việc Metro Hà Nội diễn tập như vậy mà không báo trước thì có thể coi là hành vi lấy người dân ra để thí nghiệm.”
Luật sư Nguyễn Anh Dũng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, việc thực hiện phương án diễn tập để đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố là điều nên làm nhưng không được phép làm ảnh hưởng tới quyền lợi của hành khách. “Việc đơn vị kinh doanh tàu đường sắt Cát Linh – Hà Đông muốn diễn tập phương án phải cung cấp đầy đủ thông tin với hành khách. Nếu công việc, quyền lợi của hành khách bị ảnh hưởng do phương án diễn tập bất ngờ của phía đường sắt Cát Linh – Hà Đông gây ra thì có thể khởi kiện đơn vị vận hành”
Theo nguyên tắc pháp quyền đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 và Bộ luật Dân sự năm 2015 thì các cơ quan và cán bộ, công chức nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép. Và chỉ có luật của Quốc hội mới được phép đặt ra những quy định cấm đoán hay hạn chế quyền của người dân khi họ đang tham gia giao thông công cộng.
Hiện gần một triệu thành viên OFFB gồm có nhiều nhà báo, luật sư, công chức quản lý, chuyên gia vẫn chưa thể tìm ra cơ sở pháp lý nào để công ty Hanoi Metro thực hiện các diễn tập sự cố không cần thông báo trước cho khách đi tàu cả. Mong ông Trường, Tổng giám đốc rút lại lời phát biểu.